در سال‌های اخیر، بحث ایمنی ظروف پخت‌وپز به یکی از موضوعات داغ حوزه سلامت غذایی تبدیل شده است. یکی از نگرانی‌های مهم، استفاده از ظروف تفلون بازسازی‌شده است؛ ظروفی که اگرچه از نظر ظاهری نو به نظر می‌رسند، اما به گفته کارشناسان، می‌توانند منبعی پنهان از ترکیبات سمی باشند. در این مقاله جامع به بررسی جزئیات این موضوع، نظرات متخصصان، و راهکارهایی برای انتخاب ظروف ایمن می‌پردازیم. همچنین به اهمیت رعایت استاندارد SFBB و دریافت گواهینامه پاکنماد در تولید و عرضه محصولات آشپزخانه اشاره خواهیم کرد.
ظروف تفلون، به دلیل نچسب بودن و سهولت در شستشو، به یکی از پرمصرف‌ترین وسایل آشپزی در جهان تبدیل شده‌اند. پوشش تفلون از ماده‌ای به نام پلی تترافلوئورواتیلن (PTFE) ساخته شده که در دماهای متعارف، عملکرد مناسبی دارد. اما زمانی که این پوشش آسیب ببیند یا از ظروف جدا شود، نه‌تنها خاصیت نچسبی از بین می‌رود، بلکه می‌تواند منبع آزاد شدن مواد خطرناک در غذا باشد.
بازسازی ظروف تفلون به‌معنای تجدید پوشش نچسب روی ظروف قدیمی یا آسیب‌دیده است. این فرآیند اغلب توسط کارگاه‌های غیرمجاز و بدون نظارت بهداشتی انجام می‌شود. دکتر کلثوم خیرالهی، معاون اداره کل آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو، هشدار داده که بیشتر این ظروف بازسازی‌شده از پوشش‌های غیراستاندارد استفاده می‌کنند و در اثر حرارت، ترکیبات شیمیایی سمی وارد غذا می‌شود.
از جمله خطرات مصرف غذا در ظروف بازسازی‌شده، می‌توان به بروز مشکلات گوارشی، آسیب به کبد و کلیه و حتی افزایش ریسک ابتلا به بیماری‌های مزمن اشاره کرد. همچنین، برخی از این پوشش‌های غیرمجاز حاوی فلزات سنگین و مواد شیمیایی سرطان‌زا هستند که با تکرار استفاده و تماس مداوم با حرارت، به تدریج وارد بدن می‌شوند.
تنها راه پیشگیری از این خطرات، استفاده از ظروف تفلون اصلی با کیفیت تأییدشده و خرید از فروشگاه‌ها و برندهای معتبر است. مصرف‌کنندگان باید از خرید و استفاده ظروف بازسازی‌شده خودداری کرده و در صورت امکان، از ظروف با پوشش سالم و استاندارد برای پخت و پز استفاده کنند تا سلامت خود و خانواده را حفظ کنند.
آزاد شدن فلزات سنگین: وقتی پوشش تفلون آسیب می‌بیند، مواد غذایی مستقیماً با فلز پایه تماس پیدا می‌کنند. این تماس می‌تواند باعث آزاد شدن فلزاتی مانند آلومینیوم یا سرب به داخل غذا شود.
ورود مواد سرطان‌زا: در برخی موارد، پوشش‌های غیراستاندارد بازسازی‌شده در اثر گرما تجزیه شده و مواد سرطان‌زا آزاد می‌کنند.
کاهش کیفیت تغذیه‌ای غذا: تغییر در ساختار شیمیایی غذا هنگام پخت در ظروف آلوده یا بازسازی‌شده ممکن است کیفیت مواد مغذی غذا را کاهش دهد.
بر اساس اصول ایمنی غذایی تعریف‌شده در استاندارد SFBB، هیچ نوع ظروف آشپزی نباید آسیب‌دیده یا با پوشش نامناسب باشد. زیرا خطر انتقال آلودگی‌های شیمیایی به غذای مصرفی را افزایش می‌دهد. این یکی از دلایلی است که مراکز تهیه غذا، برای دریافت گواهینامه پاکنماد ملزم به استفاده از ظروف کاملاً سالم و ایمن هستند.
SFBB (Safer Food, Better Business) یک چارچوب بین‌المللی برای ایمنی مواد غذایی است که در کشور ما نیز با نظارت وزارت بهداشت پیاده‌سازی شده. بر اساس این استاندارد:
کارشناسان بهداشت محیط به‌ویژه در رستوران‌ها و مراکز طبخ غذا، به‌طور منظم تجهیزات آشپزی از جمله ظروف را مورد ارزیابی قرار می‌دهند. هر گونه مشاهده ظروف آسیب‌دیده یا بازسازی‌شده می‌تواند منجر به ابطال مجوز بهداشتی شود. به همین دلیل، رعایت اصول ایمنی نه‌تنها برای سلامت مصرف‌کننده بلکه برای حفظ کسب‌وکار ضروری است.
اگر نگران خطرات ظروف تفلون هستید، می‌توانید از گزینه‌های ایمن‌تر مانند ظروف استیل ضدزنگ، سرامیکی، یا چدن لعاب‌دار استفاده کنید. این ظروف دوام بالاتری داشته و در صورت مراقبت مناسب، تا سال‌ها قابل استفاده هستند.
استفاده از ظروف تفلون بازسازی‌شده اگرچه از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه به نظر می‌رسد، اما می‌تواند هزینه‌های سنگینی برای سلامت مصرف‌کننده به همراه داشته باشد. رعایت اصول بهداشتی، بهره‌گیری از محصولات دارای گواهینامه پاکنماد، و پیروی از الزامات استاندارد SFBB گامی مؤثر در راستای ارتقاء سلامت عمومی جامعه است. همواره آگاهانه خرید کنید و سلامت خانواده خود را در اولویت قرار دهید.
منبع: پارسینه پلاس
